SOSYAL HİZMETLER KANUNU (1)(2)
Kanun Numarası : 2828
Kabul Tarihi : 24/5/1983
Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 27/5/1983
Yayımlandığı Düstur: Tertip : 5 Cilt : 22
Sayı : 18059
Sayfa : 355
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Genel Esaslar
Amaç: (3)(4)
Madde 1 – Bu Kanunun amacı; korunmaya, bakıma veya yardıma ihtiyacı olan aile,
çocuk, engelli, yaşlı ve diğer kişilere götürülen sosyal hizmetlere ve bu hizmetleri yürütmek üzere
kurulan teşkilatın kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklar ile faaliyet ve gelirlerine ait esas ve
usulleri düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2 – Bu Kanun, sosyal hizmetlerle ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek
kişileri ve özel hukuk tüzelkişilerini, sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarında çalışan persone-
li,sosyal hizmetlerden faydalananları ve faydalanacak durumda olanları kapsar.
Tanımlar:
Madde 3 – Kanunda geçen;
a) “Sosyal Hizmetler”; kişi ve ailelerin kendi bünye ve çevre şartlarından doğan veya
kontrolleri dışında oluşan maddi, manevi ve sosyal yoksunluklarının giderilmesine ve ihtiyaçları-
nın karşılanmasına, sosyal sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunmasını ve
hayat standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesini amaçlayan sistemli ve programlı hizmetler
bütününü,
b) “Korunmaya ihtiyacı olan Çocuk”; beden, ruh ve ahlak gelişimleri veya şahsi güvenlik-
leri tehlikede olup;
- Ana veya babasız, ana ve babasız,
- Ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan,
- Ana ve babası veya her ikisi tarafından terkedilen,
- Ana veya babası tarafından ihmal edilip; fuhuş, dilencilik,alkollü içkileri veya uyuştu-
rucu maddeleri kullanma gibi her türlü sosyal tehlikelere ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız
bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen,
Çocuğu, (5)
–––––––––––––––––
(1) Bu Kanunun adı “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu” iken, 3/6/2011 tarihli ve 633
sayılı KHK’nin 35 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) 30/5/1997 tarihli ve 572 sayılı K.H.K.’nin 12 nci maddesiyle bu Kanuna eklenen Ek Madde 4 ile, sözko-
nusu Kanunda geçen “sakat” ibaresi “özürlü”, “kör” ibaresi “görme özürlü”, “sağır” ibaresi “İşitme özür-
lü” olarak değiştirilmiştir.
(3) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “özürlü” ibaresi
“engelli” şeklinde değiştirilmiştir.
(4) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddede yer alan “muhtaç” ibaresi
“ihtiyacı olan”şeklinde değiştirilmiştir.
(5) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “muhtaç” ibaresi “ihti-
yacı olan”şeklinde değiştirilmiştir.5800
c) (Değişik: 30/5/1997 – KHK – 572/5 md.) “Engelli”, doğuştan veya sonradan herhangi
bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli
derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uymama durumunda olup; korun-
ma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişiyi, (1)
d) (Ek: 1/7/2005-5378/26 md.) “Bakıma İhtiyacı Olan Engelli”; engellilik sınıflandırma-
sına göre resmî sağlık kurulu raporu ile ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın
alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının
yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi, (2)(6)
e) ” İhtiyacı Olan Yaşlı”; sosyal veya ekonomik yönden yoksunluk içinde olup korunma-
ya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olan yaşlı statüsündeki kişiyi,(3)(6)
f) Sosyal hizmet kuruluşları; bu Kanunun amacına ve belirtilen esaslara uygun faaliyette
bulunan kuruluşlar olup bunlardan;(3) - “Çocuk Yuvaları”; 0 – 12 yaş arası korunmaya ihtiyacı olan çocuklarla gerektiğinde 12
yaşını dolduran kız çocuklarının, bedensel, eğitsel, psiko sosyal gelişimlerini, sağlıklı bir kişilik
veya iyi alışkanlıklar kazanmalarını sağlamakla görevli ve yükümlü yatılı sosyal hizmet kuruluş-
larını, (6) - “Yetiştirme Yurtları”; 13 – 18 yaş arası korunmaya ihtiyacı olan çocukları korumak,
bakmak ve bir iş veya meslek sahibi edilmeleri ve topluma yararlı kişiler olarak yetişmelerini
sağlamakla görevli ve yükümlü olan yatılı sosyal hizmet kuruluşlarını, (6) - “Kreş ve Gündüz Bakımevleri”; 0 – 6 yaş grubundaki çocukların bakımlarını gerçekleş-
tirmek, bedensel ve ruhsal sağlıklarını korumak ve geliştirmek ve bu çocuklara temel değer ve
alışkanlıkları kazandırmak amacıyla kurulan (…) (4) ve yatılı olmayan sosyal hizmet kuruluşlarını, - “Huzurevleri”; ihtiyacı olan yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak ve bakmak,
sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşla-
rını, (6) - “Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri”; bedensel, zihinsel ve ruhsal engellilikleri nede-
niyle normal yaşamın gereklerine uymama durumunda olan kişilerin, fonksiyon kayıplarını gi-
dermek ve toplum içinde kendi kendilerine yeterli olmasını sağlayan beceriler kazandırmak veya
bu becerileri kazanamayanlara devamlı bakmak üzere kurulan sosyal hizmet kuruluşlarını, (5)
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Özürlü” ibaresi “Engel-
li” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Özürlü”, “özürlülük” ve
“özürlü” ibareleri sırasıyla “Engelli”, “engellilik” ve “engelli” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle (c) bendinden sonra gelmek üzere (d) bendi
eklenmiş ve mevcut (d) ve (e) bentleri, (e) ve (f) olarak teselsül ettirilmiştir.
(4) Bu alt bendde yeralan “ve sunduğu hizmetler karşılığında ücret alan” ibaresi 21/1/2000 tarih ve 594
sayılı KHK ile metinden çıkarılmıştır.
(5) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “özürleri” ibaresi
“engellilikleri” şeklinde değiştirilmiştir.
(6) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “muhtaç” ibaresi “ihtiya-
cı olan”şeklinde değiştirilmiştir.5800-1 - (Ek: 30/5/1997 – KHK – 572/5 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/14 md.) “Çocuk Destek
Merkezleri”; Suça sürüklenmesi, suç mağduru olması veya sokakta sosyal tehlikelerle karşı karşı-
ya kalması sebebiyle haklarında bakım tedbiri veya korunma kararı verilen çocuklardan psikosos-
yal desteğe ihtiyaç duyduğu tespit edilenlerin, bu ihtiyaçları giderilinceye kadar geçici süre ile
bakım ve korunmalarının sağlandığı, bu süre içinde aile, yakın çevre ve toplum ilişkilerinin dü-
zenlenmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü; çocukların mağduriyet, suça sürüklenme, yaş ve
cinsiyet durumuna göre ayrı ayrıyapılandırılan veya ihtisaslaştırılan yatılı sosyal hizmet kuruluş-
larını, - (Ek: 30/5/1997 – KHK – 572/5 md.) “Kadın veya Erkek Konukevleri”, fiziksel, duygu-
sal, cinsel ve ekonomik istismara uğrayan kadın veya erkeklerin psiko-sosyal ve ekonomik prob-
lemlerinin çözümlenmesi sırasında varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla
geçici bir süre kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarını, - (Ek: 30/5/1997 – KHK – 572/5 md.) “Toplum veya Aile Danışma Merkezleri”, toplu-
mun ve ailenin gelişmesi için; bireyin katılımcı, üretken ve kendine yeterli hale gelmesi amacıyla
koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici işlevlerini, gerekirse diğer
kuruluşlar ve gönüllülerle işbirliği içerisinde sunmakla görevli bulunan gündüzlü sosyal hizmet
kuruluşlarını, - (Ek: 30/5/1997 – KHK-572/5 md.; Değişik: 6/12/2017-7063/5 md.) “Aktif Yaşam
Merkezi”; Yaşlı bireyler ile engelli bireylerin yaşam kalitesinin artırılması ve sosyal hayata aktif
katılımlarına katkı sağlanması amacıyla, engelli ve yaşlı bireyler ile ailelerine rehberlik ve destek
hizmeti ile evde gündüz bakım hizmeti sunan gündüzlü sosyal hizmet kuruluşlarını, - (Ek : 21/1/2000 – KHK – 594/1 md.) “Çok Amaçlı Sosyal Hizmet Kuruluşları”; aynı
yerleşkede ve/veya binada, birden çok sosyal hizmet kuruluşunun tek yönetim ve denetim altında
kurulmasına ve çalışmasına imkan tanıyan sosyal hizmet kuruluşlarını, - (Ek: 1/7/2005-5378/26 md.) “Çocuk evleri”; 0-18 yaşlar arasındaki korunmaya ihti-
yacı olan çocukların kaldığı ev birimlerini, (1) - (Ek: 1/2/2007-5579/1 md.;Değişik: 6/2/2014-6518/14 md.) “Çocuk Evleri Sitesi”;
Korunma ihtiyacı olan çocukların bakımlarının sağlandığı aynı yerleşkede bulunan birden fazla ev
tipi sosyal hizmet biriminden oluşan kuruluşu, - (Ek: 1/2/2007-5579/1 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/14 md.) “Ev Tipi Sosyal Hizmet
Birimleri”; Çocuk, kadın, engelli ve yaşlılar ile bakım veya barınma ihtiyacı olan kişilere hizmet
verilen mesken niteliğindeki yatılı sosyal hizmet birimlerini,
–––––––––––––––––––
(1) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “muhtaç” ibaresi “ihtiya-
cı olan”şeklinde değiştirilmiştir.5801 - (Ek: 1/2/2007-5579/1 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/14 md.) “Ev Tipi Sosyal Hizmet
Birimleri Koordinasyon Merkezi”; İl müdürlüğü bünyesinde oluşturulan ev tipi sosyal hizmet
birimlerinin bağlı olduğu merkezi, - (Ek : 11/10/2011 – KHK – 662/10 md.) “Sosyal Hizmet Merkezi”; İhtiyaç sahipleri-
nin tespit edilerek sosyal hizmet müdahalesinin ve takibinin gerçekleştirilmesi, çocuk, genç,
kadın, erkek, engelli, yaşlı bireylere ve ailelerine koruyucu, önleyici, destekleyici, geliştirici
hizmetler ile rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin bir arada ve en kolay ulaşılabilir biçimde,
gerektiğinde kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları
ve gönüllüler ile işbirliği içinde sunulmasından ve bu hizmetlerin koordinasyonundan sorumlu
gündüzlü sosyal hizmet kuruluşlarını, (1) - (Ek : 11/10/2011 – KHK – 662/10 md.) “Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi”;
Çocuk evlerinin illerde planlanması, açılış ve işleyişine ilişkin her türlü işlemler ile harcamaların
yapılması, takibi, denetlenmesi ve çocuk evleri arasındaki koordinasyonun sağlanması amacıyla
oluşturulan merkezleri,
g) “Kurum”; bu Kanunla kurulan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel
Müdürlüğünü,(2)
İfade eder.
Genel esaslar:
Madde 4 – Sosyal hizmetlere ilişkin genel esaslar şunlardır:
a) (Değişik: 1/7/2005-5378/27 md.) Bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmetlere ilişkin
faaliyetler, Devletin denetim ve gözetiminde, sivil toplum kuruluşları ile halkın gönüllü katkı ve
katılımı da sağlanarak bir bütünlük içinde yürütülür. Sunulacak bakım ve diğer hizmetlerin kap-
samı ve bu hizmetleri verecek olan gerçek ve tüzel kişilerin izin, çalışma usûl ve esasları ve diğer
hususlar Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle
düzenlenir.
b) Sosyal hizmetler alanında faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü
kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği tesis edilerek güç birliği sağlanır ve mevcut kaynak-
lara en verimli şekilde işlerlik kazandırılır.
—————————
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “özürlü” ibaresi “en-
gelli” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle (c) bendinden sonra gelmek üzere (d) bendi
eklenmiş ve mevcut (d), (e) ve (f) bentleri, (e), (f), (g) olarak teselsül ettirilmiştir.5802
c) Sosyal hizmet programlarının uygulanmasında korunmaya ihtiyacı olan çocuk, ihtiyacı olan engel-
li ve ihtiyacı olan yaşlıya öncelik tanınır. (1)(2)
d) Sosyal hizmetlerin yürütülmesi ve sunulmasında sınıf, ırk, dil, din, mezhep veya bölge farklılığı
gözetilemez, hizmet talebinin hizmet arzından fazla olması halinde öncelikler, ihtiyacı olan olma derecesi ve
başvuru veya tespit sırası esas alınarak belirlenir. (2)
e) (Mülga: 1/7/2005-5378/27 md.)
f) Bu Kanunla kurulan Kuruma bağlı kuruluşların dışındaki sosyal hizmet kuruluşlarının kurulması
izne tabi olup, alınacak tertip ve tedbirlerle bunların hizmet, işleyiş ve personele ilişkin hususlarda tespit
edilen standart ve esaslara uygun olarak faaliyette bulunmaları sağlanır.
g) Sosyal hizmet kuruluşlarının coğrafik ve fonksiyonel görev alanlarının ve yurt sathında dengeli
dağılımının görev boşluğu bırakılmayacak şekilde düzenlenmesi esastır.
h) (Değişik: 30/5/1997 – KHK – 572/6 md.) Çocuk yuvaları ile yetiştirme yurtlarının korunmaya
ihtiyacı olan çocukların yaş, cinsiyet, sosyal ve psikolojik özellikleri ile engel dereceleri dikkate alınarak,
kaynaştırma anlayışına göre gruplandırılması ve özellikle çocuk yuvalarının, huzurevleri ile aynı mahallerde
tesis edilerek dede-torun, nine-torun ilişkilerinin sağlanması esas alınır. (1)(2)
ı) Korunmaya,bakıma ve yardıma ihtiyacı olan kişilere hizmet sunumu insan haysiyet ve vakarına
yaraşır şekilde yerine getirilir. (2)
j) Sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarında çalıştırılacak personelin seçim ve niteliklerinin tespitinde
ve bunların hizmetiçi eğitim programlarının düzenlenmesinde bu kurum ve kuruluşların hizmet özellikleri
dikkate alınır.
k) Korunmaya ihtiyacı olan çocukların Türk örf,adet,inanç ve milli ahlakına sahip, kendisine güve-
nen, insan sevgi ve saygısıyla dolu, Atatürkçü düşünce ve Atatürk ilke ve inkılaplarına uygun olarak yetişti-
rilmeleri, bir iş veya meslek sahibi yapılmaları, koruma kararı kalktıktan sonra da toplum içinde izlenmeleri
ve imkanlar ölçüsünde desteklenmeleri esastır. (2)
l) İhtiyacı olan, engelli ve yaşlıların hayatlarını sağlık, huzur ve güven içinde sürdürmesi, ihtiyacı
olan engellilerin toplum içinde kendi kendilerini idare edebilecek ve üretken hale gelebilecek şekilde bakım
ve rehabilitasyonlarının yapılması, bunlardan tedavisi mümkün olmayanların sürekli bakım altına alınması
amacıyla gerekli her türlü tertip ve tedbir alınır. (1)(2)
m) (Ek : 21/1/2000 – KHK – 594/2 md.) Doğal afetlerde ulusal ve uluslararası sosyal hizmet kurum
ve kuruluşlarıyla birlikte hareket edilmesi ve acil kurtarma ve yardım çalışmalarının etkili şekilde yürütülmesi
amacıyla gerekli her türlü tertip ve tedbir alınır.
(Ek fıkra: 3/6/2011-KHK-633/35 md.) Engellilere yönelik hizmetlerin yürütülmesine ilişkin genel
esaslar şunlardır: (1)
a) Eşit katılım için, engellilerin sahip oldukları hak ve yükümlülükler konusunda birey, aile ve top-
lumun bilinçlendirilmesi, tıbbî bakım ve rehabilitasyonlarının sağlanması, günlük yaşamlarında kendi başları-
na yaşayabilme kapasitelerinin artırılması. (1)
—————————
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) ben-
dinde yer alan “özürlü” ibaresi “engelli”, (h) bendinde yer alan “özür” ibaresi “engel”, (1) bendinde yer
alan “özürlü” ve “özürlülerin” ibareleri sırasıyla “engelli” ve “engellilerin”, ikinci fıkrasında yer alan
“Özürlülere” ibaresi “Engellilere”, aynı fıkranın (a) bendinde yer alan “özürlülerin” ibaresi “engellile-
rin” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu bentlerde yer alan “muhtaç” ibareleri
“ihtiyacı olan”şeklinde değiştirilmiştir.5802-1
b) Bilgi, hizmet ve fiziksel çevre koşullarının engelliler için ulaşılabilir hâle
getirilmesi. (1)
c) Doğumdan başlayarak okul öncesi, okul çağı ve yetişkinleri kapsayacak biçimde tüm
engellilere eğitimde fırsat eşitliği sağlanması. (1)
d) İstihdamın, mesleki eğitim ve rehabilitasyonla birlikte gerçekleştirilmesi, istihdam alan-
larının engellilerin kullanımına uygunluğunun sağlanması ve teknolojiye uygun alet ve cihazların
engellilerce elde edilmesini kolaylaştırıcı önlemlerin alınması. (1)
e) Engellilerin sosyal güvenlikleri ile gelirlerinin korunması, aile hayatı ve kişisel bütün-
lükleri ile kültür, eğlence, spor ve din alanlarına tam katılımlarının sağlanması. (1)
f) Engellilere ilişkin plan ve programlar ile ekonomik ve sosyal statülerini etkileyen tüm
kararların alınması sırasında engellilerin katılımlarının sağlanması. (1)
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve Görevler
Kuruluş:
Madde 5 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu:
Madde 6 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) ben-
dinde yer alan “özürlüler” ibaresi “engelliler”, (c) bendinde yer alan “özürlülere” ibaresi “engellilere”,
(d) bendinde yer alan “özürlülerin” ve “özürlülerce” ibareleri sırasıyla “engellilerin” ve “engellilerce”,
(e) bendinde yer alan “Özürlülerin” ibaresi “Engellilerin”, (f) bendinde yer alan “Özürlülere” ve “özürlü-
lerin” ibareleri sırasıyla “Engellilere” ve “engellilerin”şeklinde değiştirilmiştir.5802-2
Sosyal Hizmetler Danışma Kurulunun görevleri:
Madde 7 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Kurumun kuruluşu:
Madde 8 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Kurumun görevleri:
Madde 9 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Kurumun merkez teşkilatı ve görevleri:
Madde 10 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Sosyal Hizmetler Eğitim Merkezi Başkanlığının kuruluş ve görevleri:
Madde 11 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Taşra teşkilatı:
Madde 12 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
İl Sosyal Hizmetler Kurulunun kuruluş, görev ve çalışma esasları:
Madde 13 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü kuruluş, kadro ve görevleri:
Madde 14 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Sosyal hizmet kuruluşları:
Madde 15 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Personel statüsü:
Madde 16 – Kurum personeli hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri
uygulanır.
Kurum, hizmetin gereği veya daimi kadro ile yapılamayan veya daimi kadro ile yapılması
güçlük arzeden işler için sözleşme ile personel çalıştırabilir. Bu personel tercihen 40 yaşını dol-
durmuş kişiler arasından seçilir.
(Değişik üçüncü fıkra: 30/5/1997 – KHK – 572/9 md.) Korunmaya ve bakıma alınmış
olup, iş görme gücüne sahip ve istekli olanlar, bulundukları sosyal hizmet kuruluşlarının uygun
görülen hizmetlerinde bu hizmetlerle ilgili kadroların boş tutulması ve her boş kadro karşılığı
haftada 40 saati geçmemek üzere tespit edilecek çalışma saatleri içinde, saat başına ücret öden-
mek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, iş ve sosyal güvenlikle ilgili mevzuat hü-
kümlerine tabi olmaksızın ve Borçlar Kanunu hükümlerine göre sözleşme ile çalıştırılabilirler. Bu
kadroların % 30’u engellilikleri nedeniyle koruma kararı uzatılanlara tahsis edilir. Saat ücreti
asgari ücretin aylık çalışma saati toplamına bölünmesi ile tespit edilir. Bir kadro karşılığında
çalışma saati ile sınırlı olmak üzere birden fazla kişi çalıştırılabilir. Ancak kişi başına ayda 60
saatin dışında ücret ödenemez. (1)
(Ek: 14/3/1991 – 3703/4 md.; Mülga dördüncü fıkra: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)(Ek:
14/3/1991 – 3703/4 md.; Mülga beşinci fıkra: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
(Ek: 14/3/1991 – 3703/4 md.; Mülga altıncı fıkra: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)(Ek:
14/3/1991 – 3703/4 md.; Mülga yedinci fıkra: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)(Ek: 14/3/1991 –
3703/4 md.; Mülga: 5/7/1991 – KHK – 433/16 md.)
(Ek fıkra: 6/2/2014-6518/15 md.) Ev tipi sosyal hizmet birimleri, 22/5/2003 tarihli ve
4857 sayılı İş Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü kapsamındadır.
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürleri” ibaresi “engel-
lilikleri” şeklinde değiştirilmiştir.5803
Atamalar:
Madde 17 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
Kurumun gelirleri:
Madde 18 – Kurumun gelirleri şunlardır:
a) Genel Bütçeden yapılacak Hazine yardımı,
b) Döner sermaye gelirleri,
c) Kuruma ait taşınır ve taşınmaz mallardan elde edilecek her çeşit gelirler,
d) Kurum tarafından veya Kurum yararına başka kuruluşlar ya da gerçek ve tüzelkişilerce düzenlene-
cek sosyal faaliyetler ile her türlü teşebbüs gelirleri,
e) Gerçek ve tüzelkişilerle uluslararası resmi ve özel kuruluşlar ve yabancı benzer kuruluşlar tarafın-
dan Kuruma yapılacak ayni ve nakdi taşınır ve taşınmaz her çeşit bağışlar ve bunların gelirleri,
f) Türk Hava Kurumunca toplanacak kurban derisi, fitre, zekat gelirlerinden Kuruma ayrılan paylar,
g) Belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde düzenlenen fuar, festival, sergi ve benzeri yerlere giriş
biletlerine, Cumhurbaşkanınca tespit edilen miktarda yapıştırılacak sosyal yardım pulu gelirleri, (1)
h) (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.)
ı) (Mülga: 7/12/2004-5272/87 md.)
j) (Mülga: 7/12/2004-5272/87 md.)
k) Kanunla kurulan döner sermaye işletmelerinin (Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve Orman Genel
Müdürlüğü’ne ait olanlar hariç), yıllık brüt hasılatlarının % 1’inin Kuruma aktarılmasıyla elde edilecek gelir-
ler. (2)
(Değişik ikinci fıkra: 14/3/2007-5602/10 md.) Yukarıda sayılan gelirlerden (k) bendinde belirtilen-
ler, hasılatın elde edilmesini takip eden ayın son gününe kadar Kuruma ödenmek zorundadır. Bu süreler
içinde ödemelerin yapılmasından ilgili kurum ve kuruluşların yetkili amirleri ile muhasebe yetkilileri ortaklaşa
sorumlu olup, ödemelerin geciktirilmesi halinde ödenmesi gereken miktarlar % 5 cezaî faizle birlikte kendilerinden
tahsil olunur.
Döner sermaye:
Madde 19 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.; Yeniden düzenleme: 6/2/2014-6518/16 md.)
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına, bu Kanunda öngörülen temel ve sürekli görevlere bağlı olarak
ortaya çıkan üretim ve hizmet faaliyetlerini sürdürebilmek için gerekli yerde ve sayıda döner sermaye işletme-
si kurmak amacıyla kendi kaynaklarından karşılanmak üzere beş milyon (5.000.000,00) Türk Lirası sermaye
tahsis edilmiştir.
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 74 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca”
ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) Bu bende “Vakıflar Genel Müdürlüğüne” ibaresinden sonra gelmek üzere 23/7/1995 tarih ve 4122 sayılı
Kanunun 15/b maddesi ile “ve Orman Genel Müdürlüğü’ne” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.5804
Tahsis edilen döner sermaye tutarını artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. (1)
Döner sermaye, ayni yardımlar, döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek kârlar, bağış
ve yardımlardan oluşur. Bağış ve yardımlar tahsis olunan sermaye ile sınırlı olmaksızın tahsis
olunan sermaye tutarına eklenir.
Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen kârlar, ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen
sermaye tutarına ulaşıncaya kadar sermayeye mahsup edilir. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen
sermaye tutarına ulaştıktan sonra, yılsonu kârı genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere nisan ayının
sonuna kadar ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılır.
Döner sermaye işletmesinin gelirleri, bu maddenin birinci fıkrasında sayılan gelir getirici
faaliyetlerden elde edilen gelirlerden oluşur.
İşletmenin giderleri, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen iş ve faaliyetlerin gerektir-
diği harcamalar ile döner sermaye işletmelerinde istihdam edilen personele genel hükümlere göre
yapılacak ödemelerden oluşur.
İşletme faaliyetleri, ihtiyaca göre kurulacak işletmelerce yerine getirilir. İşletmeler, Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanının onayıyla kurulur. Her bir işletmeye tahsis edilecek sermaye tuta-
rını belirlemeye ve işletmeler arasında karşılıklı veya karşılıksız kaynak aktarımına, Aile ve Sos-
yal Politikalar Bakanı yetkilidir.
İşletmelerden gerekli görülenlerin birleştirilmesine, devredilmesine ve tasfiye edilmesine
Döner Sermaye Merkez Müdürlüğünün teklifi üzerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı yetkili-
dir.
Döner Sermaye Merkez Müdürlüğünün görevleri ve çalışmaları ile işletmelerin yönetimi,
faaliyet alanları, işleyişi, sermaye kaynakları, her türlü idari ve mali işlemlerine ilişkin usul ve
esaslar, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Mali kolaylıklar:
Madde 20 – a) Kurum ve kuruluşlarına yapılacak her türlü bağış, yardım ve vasiyetler
vergi, resim ve harçlardan muaftır. Bağış, yardım ve vasiyetlerin kullanılmasında bağış, yardım
ve vasiyet yapanların koydukları ve kanunlara göre geçerli sayılan kayıtlara ve şartlara uyulur.
b) Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından Kurum ve kuruluşlarına makbuz
karşılığında yapılacak nakdî ve aynî bağışlar Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları hükümlerine
göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve Kurum kazancından indirilir. (2)
c) Kurum ve kuruluşlarınca hizmetin gereği olarak ithal edilen makine, teçhizat, malzeme
ve yayınlar gümrük vergisi ve buna bağlı vergi, resim ve harçtan muaftır. Bu muafiyet hükümleri
bağış ve yardım yoluyla gelen aynı cins malzemeler için şartsız olarak uygulanır. (3)
d) Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumuna kanunlarla verilmiş olan imtiyazlar, Kurum için de
aynen uygulanır.
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 74 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu”
ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) Bu fıkrada yer alan“ nakdî bağışlar“ ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiy-
le,“nakdî ve aynî bağışlar“ olarak 31/7/2004 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiş ve metne iş-
lenmiştir.
(3) İthalde alınan her türlü vergi, resim ve harç muafiyeti hükümleri, 6/5/1986 tarihli ve 3283 sayılı Kanunun
1 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.5805
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tespit, İnceleme ve Koruma
Tespit ve inceleme:
Madde 21 – Kurum, korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, çocuk, engelli ve
yaşlılar ile sosyal hizmetlere ihtiyacı olan diğer kişileri tespit ve incelemekle görevlidir. (1)(2)
Bu kişilerin Kuruma duyurulmasında ve incelemeye ilişkin olarak Kurum ile işbirliğinde
bulunulmasında mahalli mülki amirler, sağlık kuruluşları ve köy muhtarları ile genel kolluk kuv-
vetleri ve belediye zabıta memurları yükümlüdürler.
Korunma kararı:
Madde 22 – Korunmaya ihtiyacı olan çocukların reşit oluncaya kadar bu Kanun hükümle-
rine göre Kurumca kurulan sosyal hizmet kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek
sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararı 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma
Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemece alınır. Bu karar için gerekli belgeler Kurumca
düzenlenir ve ilgili mahkemeye gönderilir. (3)(4)
Haklarında derhal korunma tedbiri alınmasında zorunluluk görülen çocuklar mahkeme
kararı alınıncaya kadar, bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda veya aile yanında mahalli mülki
amirin onayı alınmak suretiyle bakım altına alınır.
(Ek fıkra: 6/2/2014-6518/17 md.) Sosyal hizmet kuruluşlarının kendisine teslim edilen
çocuk hakkında yapacağı inceleme sonucunda hazırlayacağı raporda, 5395 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesi uyarınca çocuğun derhâl korunma altına alınmasını gerektiren bir durum olmadığı ve
ailesine teslim edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığı kanaatine varması hâlinde mülki
idare amirinin onayı ile çocuk ailesine teslim edilebilir.
Koruyucu aile:
Madde 23 – Mahkemece korunma kararı alınan korunmaya ihtiyacı olan çocuğun bakımı
ve yetiştirilmesi bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda olduğu kadar Kurumun denetim ve göze-
timinde bir “Koruyucu Aile” tarafından da yerine getirilebilir. (Değişik ikinci cümle: 6/2/2014-
6518/18 md.) Koruyucu aileye, korunmaya ihtiyacı olan çocuğun bakımı ve yetiştirilmesine
karşılık olarak ikinci fıkra kapsamında ödeme yapılabileceği gibi koruyucu aile bu işi gönüllü
olarak da üstlenebilir. (4)
(Değişik ikinci fıkra: 6/2/2014-6518/18 md.) Koruyucu aile hizmeti kapsamında aile
yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim, kurs, okul, yemek ve taşıma servisi, harçlık ve
benzeri ihtiyaçları esas alınarak koruyucu ailelere, bu giderlerin tamamına karşılık toplu bir öde-
me yapılmasına veya her bir gider türü için ayrı ayrı yapılacak ödemelerin kapsamına, ödeme
tutarlarına, yapılacak ödemelerin usul ve esası ile koruyucu ailelerin seçimine, çocukla ilgili
sorumluluklarına ve hizmetin işleyişine ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun görüşü
üzerine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir ve bu
kapsamda verilecek ödemelerden hiçbir kesinti yapılmaz.
——————————
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürlü” ibaresi “engel-
li” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan
“muhtaç” ibareleri “ihtiyacı olan” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yetkili ve görevli mahke-
mece” ibaresi “3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yetkili ve görevli mahkeme-
ce” şeklinde değiştirilmiştir.
(4) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “muhtaç” ibareleri
“ihtiyacı olan” şeklinde değiştirilmiştir.5806
Korunma kararının süresi ve kaldırılması: (1)
Madde 24 – Korunma kararı genel olarak çocuk reşit olana kadar devam eder. Ancak bu karar,
korunma kararına neden olan şartların ortadan kalkması halinde Kurum yetkililerinin önerisi üzerine mahke-
mece çocuk reşit olmadan önce kaldırılabileceği gibi reşit olduktan sonra da çocuğun rızası alınmak şartıyla
devamı hususunda karar verilebilir. Reşit olduktan sonra korunma kararının devamı aşağıda belirtilen şartlara
bağlıdır.
a) 18 yaşını tamamlamış olan korunmaya ihtiyacı olan çocuklardan; (1) - Ortaöğrenime devam edenlerin 20 yaşına kadar,
- Yükseköğrenime devam edenlerin 25 yaşına kadar korunma kararları uzatılabilir.
b) Öğrenime devam etmeyen 18 yaşını doldurmuş çocukların bir iş veya meslek sahibi edilerek kendi
kendilerine yeterli olabilmelerinin sağlanması amacıyla 20 yaşına kadar korunma kararları uzatılabilir.
Bunlardan korunma kararı kalkmış; ancak tek başına yaşamını sürdüremeyecek durumda bulunan kız
çocukları, Kurumca himaye olunur. Bu çocukların emek karşılığı iaşe, ibate ve harçlıkları Kurumca karşılan-
mak kaydıyla Kurum hizmetlerinde çalışmaları da sağlanabilir.
c) Bedensel,zihinsel ve ruhsal engellilikleri nedeniyle sürekli bakıma ihtiyacı olan ve çalışmaktan
aciz olan Çocukların korunma kararı uzatılır. (1)(2)
Korunma kararı kalkan çocukların Kurumla ilişkilerinin devamı sağlanır. Bu çocuklara gerektiğinde
imkanlar ölçüsünde Kurumca yardımcı olunur.
Korunmaya ihtiyacı olan çocukların eğitim ve öğretimlerinin sağlanması veya meslek sahibi yapıl-
maları: (3)
Madde 25 – Okul çağındaki korunmaya ihtiyacı olan çocukların eğitim ve öğretimleri Milli Eğitim
Bakanlığı ile diğer kamu kurumlarına ait okullarda gerçekleştirilir. (3)
Herhangi bir nedenle okula devam etme imkanı bulamayan çocuklar, kamu ve özel işyerlerin-
de ücret mukabilinde çalıştırılarak bir meslek sahibi yapılırlar. Bu şekilde çalıştırılan çocukların ücret-
lerinin yurt idarelerince tespit edilen miktarı kendilerine harçlık olarak verilir. Geri kalan miktar aybaşını
takip eden on gün içinde milli bankalarda çocuk namıma açtırılan hesaba yatırılır. Çocuğun ücretinin başlama
zamanı ve miktarı, yurt idaresi ile işveren arasında mahalli örf ve rayice göre tespit olunur. Bu konuya ilişkin
hususlar bir yönetmelikle belirlenir.
(Değişik: 30/5/1997 – KHK – 572/10 md.) Özel eğitim gerektiren korunmaya ihtiyacı olan çocukla-
rın eğitim ve öğretimleri Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel eğitim-öğretim kurumlarında sürdürü-
lür. Korunmaya ihtiyacı olan engelli çocukların eğitimleri Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte planlanır. (3)(4)
Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan engelli, yaşlı ve diğer kişilere ilişkin hususlar: (5)(6)
Madde 26 – Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, engelli, yaşlı ve diğer kişilerin
tespiti, incelenmesi ve bunların sosyal hizmetlerden yararlandırılmasına ilişkin esaslar bir yönetmelikle
düzenlenir. (5)(6)
–––––––––––––––––
(1) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci fıkrasının (a) bendin-
de yer alan “muhtaç” ibaresi ile (c) bendinde yer alan “muhtaç durumda bulunan” ibaresi “ihtiyacı olan” şeklinde değiş-
tirilmiştir.
(2) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “özürleri” ibaresi “engellilikleri” şeklinde
değiştirilmiştir.
(3) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “muhtaç” ibaresi ile
birinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “muhtaç” ibareleri “ihtiyacı olan”şeklinde değiştirilmiştir.
(4) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde
değiştirilmiştir.
(5) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde; bu Kanunun 26 ncı maddesinin başlığında ve birinci fıkra-
sında yer alan “özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde … değiştirilmiştir.” hükmü yer almakla birlikte Meclis tutanakları,
kanun gerekçesinin incelenmesiyle, madde başlığında yer alan “sakat” ibaresinin değiştirilmek istendiği tespit edilmiş ve
düzenleme bu şekilde yapılmıştır.
(6) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “muhtaç” ibaresi ile
birinci fıkrasında yer alan “muhtaç” ibareleri “ihtiyacı olan”şeklinde değiştirilmiştir.5807
Cezai sorumluluk:
Madde 27 – Bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmet kuruluşlarında muhafaza ve ba-
kımlarına terkedilen şahıslara karşı herhangi bir suç işleyen kuruluş görevlileri hakkında bu suç
nedeniyle genel hükümlere göre verilecek muvakkat hürriyeti bağlayıcı cezalar ile para cezaları
üçte bir oranında artırılarak hükmolunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kurumla İlgili Özel Hükümler
Mirasın Kuruma geçmesi:
Madde 28 – Kuruma bağlı kuruluşlarda bakılmakta iken mirasçı bırakmaksızın ölen
kimselerin mirası Kuruma geçer. Kurum terekenin borcundan ancak, kendisine geçen mallar
ölçüsünde sorumlu olur.
Haciz, devir ve temlik ayrıcalığı: (1)
Madde 29 – Bu Kanun gereğince korunmaya ve yardıma ihtiyacı olan aile ve kişilere
yapılacak ödemeler ve sağlanacak yardımlar başkasına devir, temlik ve haciz edilemez.
Dava açma hakkı:
Madde 30 – Kurum, kendisine yardımda bulunduğu kişiler için Türk Medeni Kanunu
hükümlerine göre nafaka ile yükümlü bulunanlar hakkında dava açmak hakkına sahiptir.
Kurumun malları:
Madde 31 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Evlenme yardımı:
Madde 32 – Kuruma ait sosyal hizmet kuruluşlarında koruma kararı devam eden kız
çocuklarından evlenenlere çeyiz ihtiyaçlarını karşılamak ve bir defaya mahsus olmak üzere en
yüksek Devlet memuru aylığının birbuçuk katı tutarında evlenme yardımı yapılır. Bu yardım
hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir.
Kurumun sembolü:
Madde 33 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Açılış izni ve standartlar:
Madde 34 – Kurum dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk
tüzelkişilerince bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmet kuruluşlarının kurulmasına, teşvik
edilmesine ve açılış izinlerinin verilmesine, varsa ücret tarifelerinin tespitine ilişkin usul ve esas-
lar ile bu kuruluşların hizmet ve personel standartları bir yönetmelikle düzenlenir.
(Değişik ikinci fıkra: 6/2/2014-6518/19 md.) Darüşşafaka Cemiyeti hariç olmak üzere
özel sosyal hizmet kuruluşlarının kapasitelerinin yüzde üçü, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlı-
ğınca tespit edilecek kişilerin ücretsiz yararlanması için ayrılır.
Denetleme esasları:
Madde 35 – Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzelkişileri
tarafından işletilen sosyal hizmet kuruluşlarının 34 üncü maddede yer alan yönetmelik esaslarına
uygunluğu Kurumun kontrol ve denetlenmesine tabidir.
–––––––––––––––––
(1) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan
“muhtaç” ibaresi “ihtiyacı olan” şeklinde değiştirilmiştir.5808
Sosyal hizmet kuruluşları yılda en az bir defa Kurumca denetlenir.
İlgililer kontrol ve denetlemeler sırasında denetleme heyetine her türlü kolaylığı göster-
mekle yükümlüdürler.
Kontrol ve denetlemeye ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Müeyyideler
Madde 35/A – (Ek: 12/7/2013-6495/82 md.)
Gerçek kişi veya özel hukuk tüzel kişilerine ait sosyal hizmet kuruluşunda yapılan kontrol
ve denetim sonucunda, bu kuruluşların açılışına, çalışma şartlarına, yönetimine, hizmetin etkin
sunumuna ilişkin olarak yönetmelikle belirlenen koşullara göre eksiklik veya aykırılığın tespiti
hâlinde il müdürü tarafından 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret
tutarının on katından elli katına kadar idari para cezası verilir. Bu eksiklik veya aykırılıkların
giderilmesi ile idari para cezasının yatırılması için otuz günü geçmemek üzere uygun bir süre
verilerek ilgili kuruluş yazılı olarak ihtar edilir.
Belirlenen süre içinde kuruluş tarafından eksiklik veya aykırılığın giderilmemesi hâlinde
birinci fıkra uyarınca verilen idari para cezasının iki katı tutarında tekrar idari para cezası uygula-
nır ve eksiklik veya aykırılığın giderilmesi için otuz günü geçmemek üzere ek süre verilir. Bu
süre içinde de eksiklik veya aykırılığın giderilmemesi hâlinde kuruluş, Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı tarafından kapatılır.
Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca verilen sürede eksiklikler veya aykırılıklar giderilinceye
kadar kuruluşa yeni bir kişinin kabulü yapılamaz.
Bir yıl içinde beş defa idari para cezası uygulanan kuruluş, Aile ve Sosyal Politikalar Ba-
kanlığı tarafından kapatılır.
Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.
Bu süre içinde ödenmeyen idari para cezaları, kesinleşmesini müteakiben Bakanlığın bildirimi
üzerine vergi daireleri tarafından 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanuna göre takip ve tahsil edilir.
Kuruluşun kapatılması
Madde 35/B – (Ek: 12/7/2013-6495/83 md.)
Bu Kanun kapsamında gerçek kişi veya özel hukuk tüzel kişilerince açılan sosyal hizmet
kuruluşlarında hizmet verilen kişilere yönelik tehdit veya baskı ya da özgürlüğün keyfî engellen-
mesini de içeren fiziksel, cinsel, tıbbi, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar veren her türlü
tutum ve davranışın gerçekleşmesi hâlinde bu tutum ve davranışların engellenmesine yönelik
gerekli tedbirleri almayan kurucu veya sorumlu müdüre dört yüz günden az olmamak üzere adli
para cezası verilir.
Sosyal hizmet kuruluşları aşağıda belirtilen hususlardan birinin tespit edilmesi hâlinde Ai-
le ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından kapatılır:
a) Kurucu veya sorumlu müdürün kuruluşta hizmet verilen kişilere yönelik tehdit veya
baskı ya da özgürlüğün keyfî engellenmesini de içeren fiziksel, cinsel, tıbbi, psikolojik veya
ekonomik açıdan zarar veren eylemlerden dolayı cezalandırılmasına karar verilmiş olması
b) Kurucu veya sorumlu müdürün birinci fıkra hükümleri uyarınca cezalandırılmasına ka-
rar verilmiş olması5808-1
c) Kuruluşun açılış izin onayı olmadan hizmete başlaması
ç) Kuruluşun izinsiz olarak nakil veya devir işleminin yapılması
d) Kuruluşun açılış işlemleri esnasında ibraz edilen belge ve beyanların gerçeği yansıtma-
dığının sonradan ortaya çıkması
İkinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı
Ceza Muhakemesi Kanununun 231 inci maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılma-
sına karar verilmiş olması, kapatma işleminin yapılmasına engel teşkil etmez.
Onurlandırma:
Madde 36 – Kurumca yürütülmekte olan sosyal hizmet faaliyetlerine gerçek ve tüzelkişi-
lerin her türlü maddi ve manevi katkı ve katılımın sağlanmasına ilişkin esaslar ile Kuruma büyük
hizmet ve katkıları geçenlerin onurlandırılması işlemleri bir yönetmelikle düzenlenir.
Yönetmelikler:
Madde 37 – (Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Yürürlükten kaldırma:
Madde 38 – Aşağıda sayılan;
a) 15/5/1957 tarih ve 6972 sayılı Korunmaya Muhtaç Çocuklar Hakkında Kanun,
b) 12/6/1959 tarih ve 7355 sayılı Sosyal Hizmetler Enstitüsü Kurulmasına Dair Kanun,
c) 25/4/1963 tarih ve 225 sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Kuruluş ve Memurları
Kanununda ve 4862 sayılı Kanuna Bağlı (1) ve (2) sayılı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 1 inci maddesinin (b) bendi,
d) Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumunun teşkiline ait mevzuat,
e) Diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 – (Ek: 25/2/1988-3413/1 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/20 md.)
Bu Kanun veya 5395 sayılı Kanun uyarınca haklarında korunma veya bakım tedbir kararı
alınmış olup fasılalı olarak geçen yararlanma süreleri dâhil iki yıldan az olmamak üzere, Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığının sosyal hizmet modellerinden yararlanan çocuklardan reşit olduğu
tarih itibarıyla bu hizmetlerden yararlanmaya devam edenlerin işe yerleştirilmeleri aşağıdaki usul
ve esaslar çerçevesinde yapılır:
a) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi statüde olursa olsun serbest kadro ve po-
zisyonları toplamının binde biri, bu madde kapsamında istihdam edilecekler için ayrılır ve her yıl
belirtilen oranda kişi istihdam edilir. Serbest kadro ve pozisyon toplamının binden az olması
hâlinde dahi kamu kurum ve kuruluşlarında en az bir hak sahibi istihdam edilir.
b) (Değişik: 21/3/2018-7103/24 md.) Bu hükümden yararlanmak isteyenler, 18 yaşını
doldurdukları ve korunma, bakım tedbir kararı veya bu Kanunun 24 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen himaye onayının sona erdiği tarihten itibaren beş yıl içinde Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanlığına başvururlar. Bu madde hükümleri çerçevesinde Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı tarafından hak sahibi olduğu onaylananlar Devlet Personel Başkanlığına
bildirilir. Hak sahiplerinin atamaları il tercihleri de dikkate alınarak Başkanlıkça kura usulü ile
yapılır. İşe yerleştirmede öncelik, sırasıyla lisans, ön lisans ve ortaöğretim mezunlarına verilir.
c) (Mülga: 21/3/2018-7103/24 md.)5808-2
ç) (Değişik: 21/3/2018-7103/24 md.) Yerleştirme yapılacak kadro sayısı 13/12/1983 ta-
rihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurumla-
rın serbest memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonları ve işçi kadro sayısının toplamı-
nın binde biridir. Toplam kadro ve pozisyon sayısının belirlenmesinde yerleştirme yapılacak yılın
başındaki veriler esas alınır. Devlet Personel Başkanlığınca bu madde kapsamında hak sahipleri-
nin istihdam edileceği toplam kadro sayıları her kurum için tespit edilerek kurumlara bildirilir.
Kurumlar, bildirilen bu kadroları merkez ve taşra teşkilatları itibarıyla dağıtımını yaparak yerleş-
tirme dönemlerinde Devlet Personel Başkanlığına bildirir. Bu madde kapsamına girenlerin yerleş-
tirilmeleri; ortaöğretim ve daha üst öğrenim mezunları için kurumların talepleri doğrultusunda
öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanın 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki
cetvellerde yer alması şartıyla ihraz etmiş bulundukları unvanlara, bunların dışında kalan ortaöğ-
retim ve yükseköğretim mezunları için memur unvanlı kadro ve pozisyonlara, diğer öğrenim
mezunları için ise yardımcı hizmetler sınıfında yer alan kadro ve pozisyonlara yılda üç defadan az
olmamak üzere Devlet Personel Başkanlığınca yapılır veya yaptırılır. Ek 1 inci madde kapsamın-
da yerleştirme yapılacak kurumlarca teşkilat bazında dağıtımın bildirilmemesi hâlinde Devlet
Personel Başkanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde resen yerleştirme yapılır.
d) Kamu kurum ve kuruluşları, bu maddede belirtilen haktan yararlanarak yerleştirilen an-
cak herhangi bir nedenle işten ayrılan personele ilişkin belirlenecek bilgileri işten ayrılmayı takip
eden bir ay içinde, hâlen çalışmakta olanların bilgilerini ise yönetmelikte belirlenecek zamanda
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığına bildirir.
Birinci fıkra ile sağlanan istihdam hakkından sadece bir kez yararlanılabilir. Kamu kurum
ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlara her ne surette olursa olsun yerleştirilenler bu maddede
verilen hakkı kullanmış sayılır.(1)
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalan kurumlar da bu madde
kapsamında istihdamla yükümlü oldukları kadro ve pozisyonları Devlet Personel Başkanlığına
bildirmek zorundadır. Ancak, bu kurumlara yapılacak yerleştirmelerde ilgili kurumların talep
ettikleri kadro ve statüler esas alınır.
Bu madde kapsamında yapılacak yerleştirmelerde; yerleştirilen kişinin atama onayının
alınması ile birlikte diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kal-
maksızın teklif yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına kadrolar ihdas, tahsis ve vize edilmiş ve
ilgili kurumun 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki ilgili cetvel ve bölümlerine eklenmiş
sayılır. Bu şekilde ihdas edilen kadrolar, herhangi bir şekilde boşalması hâlinde başka bir işleme
gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.
Yerleştirilen hak sahiplerine ilişkin bilgiler, göreve başlama tarihinden itibaren en geç bir
ay içinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
——————————
(1) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bu madde” ibaresi
“Birinci fıkra” şeklinde değiştirilmiştir.5809
Birinci fıkra kapsamına giren kişilerin özel sektörde çalıştırılmaları hâlinde, 31/5/2006 tarihli ve 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesine göre ödenmesi gereken ve
aynı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortası primi, kısa vadeli sigorta kolları primi ve genel sağlık sigortası primi, sigortalı ve
işveren hissesi primlerinin tamamı ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 49 uncu
maddesinin birinci fıkrasına göre ödenmesi gereken işsizlik sigortası primi, sigortalı ve işveren hissesinin
tamamı sigortalının işe giriş tarihinden itibaren beş yıl süre ile Hazine tarafından karşılanır. Bu fıkra kapsa-
mında sağlanan prim teşvikinden işverenler yararlanır ve Hazine tarafından işverene sağlanan sigortalı primi
hissesi teşviki tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemez. Bu fıkra uyarınca teşvikten faydala-
nabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi
içinde verilmesi ve Hazinece karşılanmayan primlerin yasal süresi içinde ödenmesi şarttır.
İşe yerleştirme yükümlülüğünün takip ve denetimi, yerleştirme yapılacak kadro ve pozisyonların be-
lirlenmesi, yerleştirme ve kuraya ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar, Maliye Bakanlığı ile Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığının olumlu görüşleri üzerine Devlet Personel Başkanlığı tarafından bu Kanunun yayımını
takip eden üç ay içinde yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
Ek Madde 2 – (Ek: 24/1/1989-KHK-356/4 md.; Aynen kabul: 14/3/1991-3703/5 md.; Mülga:
3/6/2011-KHK-633/35 md.) (1)
Anlaşmazlıkların Hali:
Ek Madde 3 – (Ek 14/3/1991-3703/5 md.; Mülga: 3/6/2011-KHK-633/35 md.)
Ek Madde 4 – (Ek: 30/5/1997-KHK-572/12 md.)
Bu Kanunda geçen “sakat” ibaresi “özürlü”, “kör” ibaresi “görme özürlü”, “sağır” ibaresi “İşitme
özürlü” olarak değiştirilmiştir.
Ek Madde 5 – (Ek: 21/1/2000-KHK-594/7 md.)
Doğal afet bölgelerinde afetzedelere yönelik sosyal hizmet müdahaleleri için gerekli öncü, geçici ve
sürekli ekipler, Kurum Genel Müdürünün onayıyla kurulur. Bu ekipler ile diğer Kurum personelinin düzenli
bir eğitim programından geçirilmesi için gerekli bütün önlemler alınır. Afet bölgesinde görevlendirilen perso-
nelin, hizmetin gerektirdiği ihtiyaçları karşılanır.
Ek Madde 6 – (Ek: 21/1/2000-KHK-594/7 md.)
Doğal afet bölgelerindeki ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının mütevelli heyetlerine,
ilçe sosyal hizmetler müdürü, mütevelli heyeti üyesi olarak katılır. Bu vakıflarda afet çalışmaları süresince,
sosyal hizmet uzmanları istihdam edilebilir.
Ek Madde 7 – (Ek: 1/7/2005-5378/30 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/21 md.)
Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına
düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan
engellilere, resmî veya özel bakım merkezlerinde bakım hizmeti ya da sosyal yardım yapılmak suretiyle evde
bakımına destek verilmesi sağlanır. Hanede birden fazla bakıma ihtiyacı olan engelli bulunması hâlinde, hane
içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının hesaplanmasında birinci bakıma ihtiyacı olan engelliden
sonraki her bakıma ihtiyacı olan engelli iki kişi sayılır. (Ek cümle:21/2/2019-7166/1 md.) Bu fıkranın uygu-
lanmasında, 5510 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesi uyarınca Ramazan ve Kurban bayramlarında ödenen
bayram ikramiyeleri hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının hesaplanmasına dâhil edilmez.
——————————
(1) Bu madde; evvelce 356 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesi ile “Ek madde 1” olarak getirilmişse de teselsülü
sağlamak için bu sefer 14/3/1991 tarih ve 3703 sayılı Kanunla madde numarası “Ek madde 2” olarak
değiştirilmiştir.5810
Bakıma ihtiyacı olan engellilere özel bakım merkezlerinde sunulacak bakım hizmetinin
karşılığı olarak belirlenecek kişi başına aylık bakım ücreti tutarı, (20.000) gösterge rakamı ile
memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutardan fazla olamaz. Bakıma ihtiyacı olan
engellinin evde bakımına destek için ise (10.000) gösterge rakamı ile memur aylık katsayısının
çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar aylık sosyal yardım yapılır.
Bakıma ihtiyacı olan engellilere sunulacak bakım hizmet modeline ve kapsamına, bakım
hizmetinden yararlanabileceklerin başvuru şekline, bu hizmetleri verecek olan gerçek ve tüzel
kişiler tarafından açılacak kuruluşlara açılış izni verilmesine, çalışmasına, denetimine, ücretlendi-
rilmesine, idari para cezalarının ve kapatılma işlemlerinin uygulanmasına, özel bakım merkezleri-
ne bakım hizmeti karşılığı yapılacak ödemelere ve bakım hizmeti veren resmî kurumlara yapıla-
cak yardımlara ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığı ile
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca müştereken çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımına destek için yapılacak sosyal yardımlara
ilişkin iş ve işlemler, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıflarınca gerçekleştirilir. Bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımına destek için yapıla-
cak sosyal yardımın başvuru şekline, değerlendirilmesine, ödenmesine ve diğer hususlara ilişkin
usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politika-
lar Bakanlığınca müştereken çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Birinci fıkra kapsamındaki bakıma ihtiyacı olan engellilere sunulacak bakım hizmetinin
karşılığı olarak özel bakım merkezlerine ödenecek bakım ücreti, evde bakımına destek için yapı-
lacak sosyal yardım ile bakım hizmeti veren resmî kurumlara yapılacak yardımlar Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Bakıma ihtiyacı olan engellilere, ücretleri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesin-
den karşılanmak suretiyle sağlanacak bakım hizmetleri, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın temin edilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve
esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca çıkarılan
yönetmelikle belirlenir.
Birinci fıkra ile belirlenen hane halkı gelir ölçütünü aşan gelir değişikliğinin tespiti hâlin-
de bu madde kapsamında yapılan ödemeler durdurulur ve değişikliğin meydana geldiği tarihten
itibaren yasal faizi ile birlikte genel hükümlere göre takip ve tahsil edilir.
Ek Madde 8 – (Ek: 1/7/2005-5378/30 md.)(1)
İşitme ve konuşma engellilerine gerek görüldüğü hâllerde tercümanlık yapmak üzere il-
lerde işaret dili bilen personel görevlendirilir. Personelin işaret lisanı öğrenmeleri için gerekli
kursların düzenlenmesi sağlanır. Bu personelin görev ve yetkileri, çalışma koşulları ile ilgili usûl
ve esaslar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan
“özürlülerine” ve “Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel
Müdürlüğünün müştereken hazırlayacakları” ibareleri sırasıyla “engellilere” ve “Aile ve Sosyal Politi-
kalar Bakanlığınca hazırlanacak” şeklinde değiştirilmiştir.5810-1
Ek Madde 9- (Ek: 6/2/2014-6518/22 md.)
Haklarında korunma, bakım veya barınma tedbiri kararı alınarak Aile ve Sosyal Politika-
lar Bakanlığına ait sosyal hizmet kuruluşlarına yerleştirilmiş olan çocukların, yüksek yararları
gözetilmek kaydıyla, eğitimleri ile hayat veya beden bütünlüklerinin korunması açısından zorunlu
olan hâllerde, veli veya vasiye ait yetkiler çocuğun bulunduğu yer sosyal hizmet kuruluşunun
belirlenecek yetkilisi veya sorumlusu tarafından kullanılır. Yapılan iş ve işlemler hakkında veli
veya vasiye derhâl bilgi verilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Adalet Bakan-
lığının görüşü alınarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.
Ek Madde 10- (Ek: 6/2/2014-6518/23 md.)
65 yaşını doldurmuş ve her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alın-
mak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net
tutarının üçte birinden az olan Türk vatandaşlarına 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birin-
ci fıkrasının (b) bendinin tabi olduğu usule göre hizmet alımıyla bakım hizmeti verilebilir.
Ek Madde 11- (Ek: 6/2/2014-6518/24 md.)
Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne ad altında olursa olsun bir gelir
veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigor-
talı olunması gereken bir işte çalışanlar hariç olmak kaydıyla, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlı-
ğının sosyal hizmet kuruluşları ile Darülaceze Müessesesinde ücretsiz bakılan veya bakım ücreti
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ödenerek özel sosyal hizmet kuruluşlarında bakımı
sağlanan ya da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca yardım yapılmak suretiyle desteklenen
resmî sosyal hizmet kuruluşlarında verilen bakım hizmetinden yararlanıp da Aile ve Sosyal Poli-
tikalar Bakanlığının sosyal hizmet kuruluşlarınca verilen bakım hizmetinden ücretsiz yararlanma-
ya ilişkin koşulları haiz olan yaşlılar ile engelli bireylere, her yıl merkezî yönetim bütçe kanunu
ile belirlenecek miktar üzerinden hiçbir kesinti yapılmaksızın aylık net harçlık verilir. Bu madde-
nin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakanlı-
ğı tarafından müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle tespit olunur.
5811
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici Hükümler
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yayımı tarihinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sos-
yal Hizmetler Genel Müdürlüğünce işletilen veya yatırım programlarında yer alıp halen inşaatları,
sürdürülen kreş ve gündüz bakımevleri, huzurevleri, rehabilitasyon merkezleri; Devlet yatırımprogramları çerçevesinde yaptırılmış bulunan ya da Kanun yürürlüğe girdiği tarihte inşa edilmek-
te olan çocuk bakım ve yetiştirme yurtları; İl Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Birlikleri ve
bunlara bağlı çocuk bakım ve yetiştirme yurtları ile her türlü kuruluşları; varlığı sona erdirilen
Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumunun Genel Merkezi, il merkezi,bağımsız şube, şube, bağımsız
kol ve kollarına ait tüm büro, kuruluş ve işletmeleri; bunların döner sermayeleri; tüm taşınır ta-
şınmaz malları, alacak ve borçları ile Kuruma devrolunur.
Devir işlemleri genel hükümlere göre ve mahalli mülki amirinin veya görevlendireceği
yardımcılarının gözetiminde yapılır. Bunlardan Hazine mülkleri dışında kalan ve hizmetleri Ku-
rumca devralınan tüzelkişilere ait taşınmaz mallar Kurum adına tescil olunur. Devir ve ferağ
işlemleri her türlü harç ve vergiden muaftır.
Kuruma devrolunacak kuruluş ve işletmeler, devir işlemleri tamamlanıncaya kadar mahal-
li mülki amirleri gözetiminde eski mevzuata göre yönetilirler.
Devir işlemleri en geç 31 Aralık 1983 tarihine kadar tamamlanır.
Geçici Madde 2 – Varlığı sona eren Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumunun Genel Merkez,
il merkezi, bağımsız şube, bağımsız kol ve kollarına ait tüm taşınmaz mallarına ilişkin kira söz-
leşmeleri bu Kanunun yayımı tarihinden altı ay sonra sona erer. Bu süre bitiminde rayiç bedele
uygun olarak tespit edilen yeni kira bedeli ile taşınmazı eski kiracının kiralamaya tercih hakkı
vardır. Bu hakkın Kurumun yapacağı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde kullanılması şarttır.
Belirtilen süre içinde bu hakkını kullanmayan ve taşınmazı tahliye etmeyen kiracıların
tahliyeleri icra memurluğundan istenebilir.
Geçici Madde 3 – Kuruma devredilen hizmetlerle ilgili olarak; Milli Eğitim Bakanlığı,
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ve il Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Birlikleri ve
bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlara ait iptal edilen kadrolar ekli (I) sayılı cetvelde gösteril-
miştir.
Genel Kadro Kanunu çıkıncaya kadar Kurum hizmetlerinde kullanılmak üzere, ekli (II)
sayılı cetveldeki kadrolar ihdas edilmiştir.
İhdas edilen kadroların dağıtımı yapılıncaya kadar, iptal edilen kadrolarda fiilen çalışmak-
ta olan memurların aylıkları kaldırılan kadrolara istinaden ödenmeye devam olunur.
Kadro dağıtımı sonunda; işgal etmekte oldukları kadro derece ve unvanları değişmeyenler
ile kadro derecesi değiştirilenlerden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre yeni
derecelerine atanma şartlarını taşıyanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başkaca
bir işleme gerek kalmaksızın bu kadrolara atanmış sayılırlar. Bunun dışında kalan personel ise
yürürlükteki mevzuata göre yeni kadrolara atanır.(1)
——————————
(1) Bu maddenin ikinci fıkrası ile ihdas olunan kadrolar, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı KHK.’nin 13 üncü
maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.5812
Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yayımı tarihinde Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumunda
çalışmakta olanlar, bu Kurumda geçirdikleri hizmetlerinin her bir yılı bir kademe, her üç yılı da
bir derece sayılmak suretiyle 12 Şubat 1982 tarih ve 2595 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesi
esaslarına göre ancak 3 ay içinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın Kurum kadrolarına intibak
ettirilirler.
İntibak işlemleri sırasında; ilkokul mezunu olmayanlar ilkokul mezunu gibi işleme tabi
tutulurlar.
İntibak süresi içinde ayrılanların tazminatları Kurumca ödenir.
Geçici Madde 5 – Devrolunan hizmetlerin aksamadan yürütülmesini sağlamak üzere;
a) Devrolunan hizmetlerden genel bütçe içinde yer alanlarla ilgili harcamaların genel
bütçeden,
b) Koruma birlikleri ile ilgili harcamaların Kurumca belirlenecek yeni esaslar da dikkate
alınarak kendi bütçelerinden,
c) Varlığı sona erdirilen Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumundan devrolunan hizmetlerle
ilgili harcamaların Kurumca belirlenecek yeni esaslar da dikkate alınarak mevcut muhasebe ve
bütçeleme esaslarına göre kendi bütçelerinden,
Yapılmasına 1983 mali yılı sonuna kadar devam olunur.
Devrolunan döner sermayelere ilişkin işlemler ilgili yönetmelikler çıkarılıncaya kadar
eski mevzuatlarına göre Kurum ve valilerin denetim ve gözetiminde yürütülür.
Geçici Madde 6 – Kurum,tespit edeceği hizmet önceliklerine göre gerekli görülen iller-
den başlayarak taşra teşkilatının kuruluşunu,Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş yıl içinde
tamamlar.
Bu süre içinde, taşra teşkilatının kurulmadığı illerde, Kurumun sorumluluğundaki hizmet-
ler İl Sağlık ve Sosyal Yardım müdürlüklerince yerine getirilir.
Geçici Madde 7 – (Ek: 14/5/1985 – 3204/1 md.) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumu Kanununun Geçici 2 nci Maddesine göre Kurumun belirlediği kira bedelini
kabul ederek Kurumla kira sözleşmesi yapanlar veya Kurumun belirlediği kira bedelini kabul
etmeyerek kira sözleşmesi yapmayanlardan taşınmaz malı henüz tahliye etmemiş bulunanlar,bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde Kurum tarafından belirlenen kira
bedellerine karşı sulh hukuk mahkemesine itiraz edebilirler. İtirazın yapılması halinde kiracılar,
dava sonuna kadar Kurum tarafından belirlenen kirayı aylık olarak öderler ve taşınmaz maldan
tahliye edilemezler. Kira bedeli, sulh hukuk mahkemesince rayiç ve emsale uygun olarak tespit
olunur.Tespit edilen kira bedeli 27/11/1983 tarihinden itibaren geçerli olup, karar ile kiracı lehine
fark olduğu takdirde bu miktar ileriki aylık kiralara mahsup edilir.
Görülecek davalarda ilk ve eski kiranın toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzdeleri bu tespit-
lerde nazara alınmaz. Mahkeme,tespitte bilirkişi olarak resmi dairelerce bildirilen teknik eleman-
lardan, ticaret odası temsilcisinden ve bir de hukukçudan olmak üzere üç kişilik heyeti resen
seçer.
Mahkeme kararının kesinleşmesinden başlayarak otuz gün içinde mahkemece tespit edi-
len kira bedeline göre kiracının yeni kira sözleşmesi yapmaya hakkı vardır. Bu süre içinde söz-
leşmeyi yapmayan ve biriken kira farklarını ödemeyen kiracının tahliyesi icra memurluğundan
istenir.5812-1
Kurum tarafından yapılan tebligat üzerine Kurumca tespit edilen kira bedeline uygun
olarak kira sözleşmesi yapılmış olması yukarıdaki fıkralarda belirtilen itiraz hakkının kullanılma-
sına engel teşkil etmez. Bu takdirde mahkeme kararının kesinleşmesi ile tesbit edilen kira muka-
vele tarihinden geçerli olur.
Bu davalar diğer davalara nazaran öncelikle görülür.
Geçici Madde 8 – (Ek: 21/1/2000-KHK-594/8 md.) Ek (1) sayılı listede yer alan kadro
iptal edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı (I) sayılı cetvelin Sosyal Hizmetler
ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne ait bölümünden çıkarılmış ve ekli (2) ve (3)
sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek adı geçen Genel Müdürlüğü ait bölüme eklenmiştir.
Geçici Madde 9 – (Ek: 4/7/2012-6353/13 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunun ek 7 nci maddesine istinaden
kendilerine engelliye ikametgâhında bakım hizmeti vermesi dolayısıyla ödeme yapılmış kişilere
anılan maddenin birinci fıkrasında belirtilen gelir ölçütünün aşılması nedeniyle yersiz olarak
ödenen tutarlar birinci fıkrada belirtilen gelir ölçütünün geçildiği oranda yasal faizi ile birlikte
takip ve tahsil edilir. Söz konusu gelir ölçütünün bir kat veya daha fazla aşılması halinde yapılan
yersiz ödemenin tamamı yasal faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih-
ten önce bu kapsamda tahsil edilmiş olan tutarlar bakımından ilgili kişiler lehine hiçbir şekilde
alacak hakkı doğmaz.(1)
Geçici Madde 10 – (Ek: 6/2/2014-6518/25 md.)
1/7/2014 tarihine kadar, ek 7 nci madde kapsamında özel bakım merkezlerinde veya ika-
metgâhında bakım hizmeti verilenlerin gelir değişikliklerinin, bu hizmetlerden yararlanmak için
başvurmuş olanların ise gelir durumunun tespitinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki
hükümler uygulanmaya devam olunur.
Geçici Madde 11 – (Ek: 6/2/2014-6518/26 md.)
Döner Sermaye Merkez Müdürlüğünce işletmelere verilen borçlar, bu maddenin yürürlü-
ğe girdiği tarih itibarıyla bir defaya mahsus olmak kaydıyla ödenmez ve Döner Sermaye Merkez
Müdürlüğü hesabına gider kaydedilir.
Geçici Madde 12 – (Ek: 6/2/2014-6518/27 md.)
19 uncu maddede öngörülen yönetmelik altı ay içinde çıkarılır. Bu yönetmelik çıkarılın-
caya kadar döner sermaye işletmelerine ilişkin önceki mevzuat hükümlerinin 19 uncu maddeye
aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 13 – (Ek: 6/2/2014-6518/28 md.)
Bu Kanunun ek 11 inci maddesi uyarınca 2014 yılı içinde ödenecek aylık net harçlık tu-
tarları (1620) gösterge rakamının ilgili ay itibarıyla geçerli olan memur aylık katsayısı ile çarpımı
sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakan-
lığı tarafından müştereken belirlenir.
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan
“özürlüye” ibaresi “engelliye” şeklinde değiştirilmiştir.5812-2
Geçici Madde 14 – (Ek: 6/2/2014-6518/29 md.)
Bu Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan çocuk destek merkezi, ak-
tif yaşam merkezi, çocuk evleri sitesi, ev tipi sosyal hizmet birimi ile ev tipi sosyal hizmet birimleri koordi-
nasyon merkezine ilişkin yönetmelikler altı ay içinde çıkarılır. Anılan yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar
mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 15 – (Ek: 18/1/2017-6770/6 md.)
Gerçeğe uygun olmayan belge ve sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç
olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu Kanunun ek 7 nci maddesi kapsamında fazla ve
yersiz ödenen ve geri alınması gereken tutarlar ile bunlardan doğan faizler terkin olunur. Bu maddenin yürür-
lüğe girdiği tarihten önce bu kapsamda tahsil edilmiş olan tutarlar bakımından ilgili kişiler lehine hiçbir
şekilde alacak hakkı doğmaz ve yapılmış olan tahsilatlar iade edilmez. Açılmış olan davalarda yargılama
gideri ile vekâlet ücretine hükmolunmaz, hükmolunanlar tahsil edilmez.
Geçici Madde 16 – (Ek: 21/3/2018-7103/25 md.)
Bu Kanunun ek 1 inci maddesi kapsamında ataması yapılan ve fiilen görevde bulunanlar kurumların
kadroları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ve öğrenim durumları
itibarıyla ihraz ettikleri unvanlara atanırlar.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce hak sahibi olanlardan daha önce istihdam hakkından ya-
rarlanmamış olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl içerisinde Bakanlığa başvurmala-
rı halinde ek 1 inci maddede yer alan istihdam hakkından maddede belirtilen diğer şartları taşımaları kaydıyla
yararlanabilirler.
Geçici Madde 17- (Ek:21/2/2019-7166/2 md.)
Ek 7 nci maddeye göre evde bakım yardımı almakta iken 5510 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesi
uyarınca 2018 yılında ödenen bayram ikramiyeleri nedeniyle hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık
gelir şartının aşılması hâlinde; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar evde bakım yardımı henüz kesil-
memiş olanların yardımları kesilmeksizin ödenmeye devam olunur, kesilmiş olanların yardımları kesildiği
tarih itibarıyla tekrar başlatılır ve kesilen döneme ilişkin ödenmeyen yardım tutarları defaten kendilerine
ödenir.
Geçici Madde 18 – (Ek:16/4/2020-7244/5 md.)
Yeni koronavirüs (Covid-19) salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle;
a) Bakım merkezlerinde bakım hizmeti sunulabilmesi için ek 7 nci maddenin birinci fıkrasında yer
alan gelir ölçütü ve ağır engellilik şartları,
b) Hizmet alımıyla bakım hizmeti sunulabilmesi için ek 10 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan
gelir ölçütü şartı,
bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle aranmaz. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir
yıla kadar uzatmaya yetkilidir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük:
Madde 39 – Bu Kanun yayımı tarihinden yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 40 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
24/5/1983 TARİHLİ VE 2828 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER:
1 – 14/3/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri
Geçici Madde 2 – Bu Kanun ile çıkarılması öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar
mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunda öngörülen protokoller yürürlüğe girinceye kadar mevcut protokolle-
rin uygulanmasına devam olunur.5813
2828 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO
Değiştiren
Kanunun/
KHK’nin
Numarası2828 sayılı Kanunun değişen veya iptal
edilen maddeleriYürürlüğe Giriş Tarihi
3204—22/5/1985
3413—2/3/1988
KHK/356—18/3/1989
KHK/396—29/12/1989
3703—18/3/1989 tarihinden geçerli olmak üzere
23/3/1991
KHK/4331615/7/1991 tarihinden geçerli olmak üzere
8/7/1991
4122—26/7/1995
KHK/572—6/6/1997
4549—12/3/2000
KHK/594—27/3/2000
52721824/12/2004
53783, 4, 9, 10 ve Ek Madde 7,87/7/2005
55793, Ek Madde 710/2/2007
56021821/3/2007 tarihini izleyen aybaşında
KHK/633Kanunun Adı, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,
14, 15, 16, 17, 19, 31, 33, 37, Ek Madde 2,
Ek Madde 312/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili
seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar
Kurulu üyelerinin atandığı tarihte
KHK/66232/11/2011
6353Ek Madde 7 ve Geçici Madde 912/7/2012
64621, 3, 4, 16, 21, 24, 25, 26, Ek Madde 7, Ek
Madde 8, Geçici Madde 93/5/2013
649535/A, 35/B2/8/2013
65181, 3, 4, 16, 19, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 34, Ek
Madde 1, Ek Madde 7, Ek Madde 9, Ek
Madde 10, Ek Madde 11, Geçici Madde 10,
Geçici Madde 11, Geçici Madde 12, Geçici
Madde 13, Geçici Madde 1419/2/2014
6770Geçici Madde 1527/1/2017
7063320/12/2017
7103Ek Madde 1, Geçici Madde 1627/3/20185814 / 5818-2
2828 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA
ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE
Değiştiren Kanu-
nun/KHK’nin veya
İptal Eden Anayasa
Mahkemesi Kararının
Numarası
2828 sayılı Kanunun
değişen veya iptal edilen
maddeleri
Yürürlüğe Giriş Tarihi
KHK/70018, 1924/6/2018 tarihinde birlikte
yapılan Türkiye Büyük Millet
Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı
seçimleri sonucunda Cumhur-
başkanının andiçerek göreve
başladığı tarihte (9/7/2018)
7166Ek Madde 7, Geçici Madde
1722/2/2019
7244Geçici Madde 1817/4/2020
